بیان تصویری در آثار آقا میرک نقاش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی، عضو هیئت علمی دانشگاه هنرو دانشجوی دکتری پژوهش هنر

2 دانشیار دانشگاه هنر تهران

3 تربیت مدرس

چکیده

 بررسی شخصیت و دیدگاه هنرمندان نقش‌آفرین در خلق شاهنامۀ طهماسبی از مسائل مهمی است که می‌تواند رویکردهای بیان تصویر در این اثر برجستۀ هنری را تا حدی مشخص و قابل درک نماید. هدف این مطالعه معرفی و بررسی دیدگاه، شخصیت وجایگاه آقا میرک اصفهانی است. در این مقاله با بهره جستن از نوشته‌های نویسندگان صاحب نظر هم‌عصر نقاشان این دوره چون عبدی بیگ شیرازی، تلاش شده است با تمرکز بر آثار و زندگی آقا میرک پاسخی به سوالات چگونگی ابعاد شخصیتی و دیدگاه هنرمند و نحوه رویکرد بیان تصویر در شاهنامه ارائه شود. این مقاله با استفاده از روش تاریخی - تحلیلی و تک‌نگاری و نظریه‌های متفکران ومؤلفان دیباچه‌ها بر پایه اندیشه عرفانی مطرح در این روزگار به تحلیل این هنرمند پرداخته است. ضرورت این تحقیق شناخت هنرمندان ایران اسلامی است. نتا یج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد هنرمند در مقام مخزن فن، سنت و حافظه هنری با رویکرد عارفانه عامل بازنمود تصویر زمانه‌اش است. میرک میراث نقاشی گذشته را با چهره نوینی درعصرخویش به اجرا درمی آورد و دراین فرایند زبان تصویر را به عاملی فراتر از بیان کلامی تبدیل می‌سازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Interpretation of Image in Works of Agha Mirak

نویسندگان [English]

  • Mostafa Naderloo 1
  • mohamad Taghi Ashouri 2
  • mohamad khazaei 3
1 PhD student. Tutor in Art University
2 Ph.D. Prof. In Art university
3 .Ph.D. Prof. In TMU
چکیده [English]

Studying on the characteristics and the sentiment of the artists who have the main role in creating the Shahnameh of shah Tahmasp is one of the essential issues that could define and clarify the approaches of the expression of the images in this masterpiece of art. The purpose of this study is to introduce and examine the artist Agha Mirak's perspective, his characteristics, his status and position. This paper attempts to answer the questions in which extend the characteristics and beliefs of the artist, and the narration of images in the Shahnamah, with the study of the documents and writings of the authors of the same period such as, Abdi Beyk Shirazi. The methodology of this paper is qualitative methods, monography, historical descriptions, with the theory of the analysis from the written introductions, spiritual documents by the authors and scholars of the masterpiece period. The necessity of this topic is to present and recognize some of the Iranian Islamic artists. In conclusion the paper is defining that the artist is a treasure of techniques and culture with the spiritual theory who is representing the images of his period. Mirak has a new way to interpret the heritage of painting in his own period, therefor with this method he took the language of image into another level of definition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Art
  • Agha Mirak
  • Shahnama of shah Tahmasp
  • Safavid paintings
آژند، یعقوب.1393، هفت اصل تزیینی هنر ایران، تهران: پیکره.
آژند، یعقوب.1389، نگارگری ایران جلد دوم، تهران: انتشارات سمت.
ادامز، لاری اشنایدر. 1394، در آمدی بر روش شناسی‌های هنر، تهران: مینوی خرد.
برند، رابرت هلین. 1388، زبان تصویری شاهنامه، ترجمه سید داود طبائی، تهران:فرهنگستان هنر،
بوکهارت، تیتوس.1365، هنر اسلامی زبان وبیان، ترجمه مسعود رجب نیا، تهران: سروش.
تجویدی، اکبر. 1357، نگاهی به هنر نقاشی ایران،تهران:سازمان چاپ وانتشارات.
حسینی راد، عبدالمجید. 1382، یاد نامه کمالدین بهزاد، تهران: فرهنگستان هنر.
ذکاء، یحیی. 1379، هنر کاغذ بری در ایران (قطاعی) تهران: فرزان.
رازی، نجم الدین. 1352، مرصالدالعباد، تهران: بنگاه نشر وترجمه کتاب.
رجبی، محمد علی.1384، شاهکارهای نگارگری ایران، تهران: موزه‌های معاصرتهران.
رجبی، محمد علی.1382، بهزاد در گلستان، تهران: فرهنگستان هنر.
رفیعی احمد رضا، شیرازی، علی اصغر،هنر دوره سلجوقی: پیوند هنروعلوم، نگره سال سوم.شماره پنجم، زمستان 1386: 107-119.
ریشار، فرانسیس.1383، جلوه‌های هنر پارسی، تر جمه: روح بخشان.ع، تهران، سازمان چاپ وانتشارات.
سا سکی، یو شیفو.1381، دیباچه قطب الدین محمد قصه خوان بر مرقع شاه طهماسب، نامه بهارستان، سال سوم، شماره دوم. زمستان 1381: 309-316.
سام میرزا.1314، تحفه سامی، به کوشش وحید دستگردی تهران: ارمغان.
سمپسون، مری ینا شریو.1388، شاهنامه در مقام متن وشاهنامه در مقام تصویر،زبان تصویری شاهنامه.ترجمه سیدداود طبائی، تهران فرهنگستان هنر
سود آور،ابوالعلا. 1380، هنر دربارهای ایران، ترجمه: ناهید شمیرانی. تهران: کارنگ.
سهیلی خوانساری.1366، احمد. گلستان هنر. تهران: کتابخانه منوچهری.
سید یوسف، حسین.1372، «رساله صحافی»، کتاب آرایی در تمدن اسلامی، نجیب مایل هروی، تهران: آستان قدس رضوی.
شایسته فر، مهناز، جایگاه ونمود مذهب در نگار گری بهزاد،هنر اسلامی، سال اول. شماره اول، پاییز- زمستان 1383: 125 -152
شوشتری، سمیه صالح، شیرازی، علی اصغر، تطبیق شکل درخت در طبیعت با آثار نگار گری ایرانی، نگره سال چهارم.شماره چهارم تابستان 1378: 5-15
شیرازی، علی اصغر، چهره تاریخی بدایع نگار هرات وتبریز، خیال، فرهنگستان هنر، شماره نهم. بهار 1383: 104-120
صادقی بیگ افشار.1372،« قانون الصور»کتاب آرایی در تمدن اسلامی،مایل هروی مشهد: آستان قدس رضوی
صادقی بیگ افشار.1327، مجمع الخواص به کوشش عبدالرسول خیام پور: تبریز.
عالی افندی، مصطفی.1369، مناقب هنروران، ترجمه: توفیق سبحانی، تهران سروش.
قاضی احمد، قمی.1359، خلاصة التواریخ، به تصحیح احسان اشراقی تهران، دانشگاه تهران.
قصه‌خوان، قطب الدین محمد.1372« مقدمه ی مرقّع»کتاب آرایی در تمدن اسلامی، نجیب مایل هروی،آستان قدس رضوی
کنبی، شیلا.1386، عصر طلایی هنر ایران، ترجمه حسن افشار،تهران:مرکز.
گرابار،اولگ.1383، مروری بر نگارگری ایرانی، ترجمه: مهرداد وحدتی دانشمند، تهران: فرهنگستان هنر.
گواشانی هروی، دوست محمد.1372،«دیباچه موقع بهرام میرزا»، کتاب آرایی در تمدن اسلامی، آستان قدس رضوی.
مایل هروی، نجیب. 1372، کتاب آرایی در تمدن اسلامی،مشهد: آستان قدس رضوی.
منشی، اسکندر بیک.1351، تاریخ عالم آرای عباسی، ج۱. به کوشش ایرج افشار. تهران: امیر کبیر.
منشی قزوینی، بوداق.1378، جواهر الاخبار، مقدمه تصحیح وتعلیقات محسن بهرام نژاد،تهران: میراث مکتوب.
نظرلی، مائیس.1390، جهان دو گانۀ میناتورایرانی. ترجمۀ: عباسعلی عزتی. تهران: فرهنگستان هنر.
نوایی، عبدالحسین وغفاری فرد. 1386، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی وفرهنگی ایران در دوران صفویه. تهران: سمت.
نویدی، شیرازی. 1977م، آیین اسکندری. به کوشش: ابوالفضل رحیموف، مسکو: نشر دانش.
نویدی، شیرازی.1974م، دوحة الازهار، به کوشش: علی مینایی تبریزی، ابوالفضل رحیموف، مسکو: نشر دانش.
نویدی، شیرازی.1977م، هفت اختر، به کوشش ابوالفضل رحیموف. مسکو: نشردانش.
 
Canby, Sheila R. , 2005 ,“Islamic Art in detail”, The Birtish Museum.
Canby, Sheila. R. , 2002, “The golden Age of Persian art”, The Birtish Museum,
Canby, Sheila. R. , 2014, “The Shahnama of Shah Tahmasp”, The metropolitan Museum of Art, NY,
Dickson and Welsh, 1981, “The Houghton Shahnameh Vol I”, Harvard University.
Roxburg, Ddivid.J. , 2005, “The Persian Album 1600-1400” New Haven & London, Yale University Press.
Roxburg, Ddivid. J., 2001, “Prefacing the Image. The Writing of Art History in Sixteenth- Century Iran”, Brail. Boston.
Thackston, W.M. ,2001, “Album prefaces and other Documents on the History of Calligraphers and Painters”, Brail. Boston.
Thompson, Jon and Canby, Sheila. R., 2003, “Hunt for Paradise Court Arts of Safavid Iran 1476-1501”, NY. Asian society Museum.
Welsh, Stuart Cary, 1979. “Wonders of the Age London”. British library.