بررسی تطبیقی پوشاک رزم بر اساس مطالعه نگاره‌های نسخ خطی در مکاتب هرات و تبریز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا

2 دانشجوی دکتری باستان‌شناسی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

یکی از موضوعات قابل بررسی در مطالعه نگاره‌ها مطالعه نوع پوشاک افراد است که در هر عصر با توجه به موضوع نگاره و مسائل سیاسی، فرهنگی و اجتماعی متفاوت خواهد بود. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی پوشاک رزم بر اساس نگاره‌های نسخ خطی در مکاتب هرات و تبریز و سیر تحول پوشاک رزم در این مکاتب از طریق معرفی پوشاک‌هایی است که در نگاره‌های رزم کاربرد داشته است. بر مبنای هدف یاد شده، مهم‌ترین پرسش‌های پژوهش عبارت‌اند از: 1ـ پوشاک رزم در مکتب هرات و تبریز در نسخ خطی به چه نحوی نمایش داده شده و آیا بازسازی این نوع پوشاک ممکن است؟ 2ـ چه تغییراتی در پوشاک رزم مکاتب فوق بر اساس مطالعه نگاره‌ها حاصل شده است؟ نتایج پژوهش بیانگر آن است که هنرمندان در خلق نگاره‌ها بازتابی از واقعیت جامعه را نمایش داده‌اند؛ به عبارتی انواع پوشاک رزم در نگاره‌های مکاتب هرات و تبریز در کنار مراجعه به متون قابل بازسازی است. مطالعه نگاره‌های مزبور امکان تغییر و تحولات ایجاد شده در پوشاک رزم در هر دوره را مشخص و نیز امکان مطالعه سلسله‌مراتبی آنها را فراهم آورد. پژوهش حاضر از نوع تاریخی و با رویکرد تحلیلی ـ تطبیقی انجام شده است و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و استفاده از منابع نوشتاری و مکتوب است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The comparative study of battle clothing based on paintings of manuscripts in the schools of Harat and Tabriz

نویسندگان [English]

  • mohammad ebrahim zarei 1
  • Maryam Dolati 2
1 Professor of archaeology, University bu-ali sina - hammedan
2 PhD. Student of Archaeology, Faculty of Art and Architecture of Bu Ali Sina University.
چکیده [English]

One of the investigable issues about study of paintings is type of cloths which is different due to the subject of painting and political, cultural and social aspects in any period of time. The aim of this study is comparative study of battle cloth from manuscript paintings in the schools Harat and Tabriz and battle cloth evolution in these schools through introduction of cloth that has been used in the battle paintings. So the questions are: 1. how battle cloth had been displayed in Harat and Tabriz schools in manuscript and is there reconstruction possibility of this type of cloth? 2. Can we understand evolution of battle cloth in mentioned schools by study of paintings? The findings suggest that artists have shown the reflection of reality of society in painting, so we can reconstruct battle cloth in Harat and Tabriz schools painting along with usage of texts. On the other hand study of mentioned paintings demonstrated evolution of battle cloth at any period. Current study is a historical research and used comparative analysis approach and the required date collected via librarian method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Painting
  • Harat School
  • Tabriz School
  • Battle Cloth
  • Comparative Study
آژند، یعقوب. 1389. نگارگری ایرانپ (ژوهشی در تاریخ نقاشی و نگارگری ایران)، جلد دوم. تهران: سمت.
الکساندر، دیوید. 1387. مجموعه هنر اسلامی، ابزارآلات جنگ. گردآوری ناصر خلیلی، جلد دوازدهم. تهران: کارنگ.
امیرخانی، غلام رضا. 1383. تیموریان. تهران: دفتر پژ.هش های فرهنگی.
اولئاریوس، آدام. 1379. سفرنامه. ترجمه حسین کرد بچه. جلد دوم. تهران: هیرمند.
تاورنیه، ژان باتیست. 1336. سفرنامه. ترجمه تراب نوری با تصحیح دکتر حمید شیروانی. تهران:  سنایی.
دالمانی، ه. ر. 1291. سفرنامه. تهران: مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی.
ذکاء ،یحیی. 1350. ارتش شاهنشاهی ایران از کوروش تا پهلوی. تهران: وزارت فرهنگ و هنر.
رابینسن، ب. و. 1376. هنر نگارری ایران. ترجمه یعقوب آژند. تهران: مولی.
شاردن، ژان. 1374. سفرنامه. ترجمه اقبال یغمایی. تهران:  توس.
شاهنامه بایسنغری. 833 ﻫ. کتابخانه موزه کاخ گلستان.
شاهنامه محمد جوکی. 843 ﻫ. انجمن سلطنتی آسیایی.
شاهنامه شاه طهماسبی. 1393.  ویژه نشر و موزه هنر متروپولیتن.
شریعت پناهی،سید حسام الدین. 1372. اروپایی ها و لباس ایرانیان. تهران: قدس.
شهنشاهی، سهیلا. 1374. تاریخچه پوشش سر در ایران. تهران: مدبر.
ضیاءپور،جلیل. 1349. پوشاک ایرانیان از چهارده قرن پیش تا اغاز دوره شاهنشاهی پهلوی. تهران: وزارت فرهنگ و هنر.
غیبی،مهرآسا. 1384.هشت هزار سال تاریخ اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.
کورکیان، آن ماری. 1377. هفت قرن مینیاتور ایران. ترجمه پرویز مرزبان. تهران: فروزان‌فر.
کنبای، شیلا. 1381. نگارگری ایرانی. ترجمه مهناز شایسته‌فر. تهران: موسسه مطالعات هنر اسلامی.
یارشاطر، احسان. 1382. پوشاک در ایران زمین. از سری مقالات دانشنامه ایرانیکا. تهران: امیرکبیر.
Dickson and Welch, S.C. 1981, The Houghton Shahnameh, 2 Vols., Cambridge.