تحلیل دیوارنگاری خانه مشیرالملک اصفهان از دوره قاجار تا معاصر، براساس رویکرد بازتاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری هنر اسلامی، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان

2 دانشیار، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.دانشگاه هنر اصفهان

10.22070/negareh.2024.19406.3409

چکیده

چکیده
در بسیاری از دوره‌های تاریخی ایران، یکی از عوامل مهم در بُعد زیبایی آثار معماری، تزیینات و نقوش آنها می‌باشد. دوران قاجار از اعصار تأثیرگذار در تحول هنر و معماری ایران، به‌خصوص در قالب نقاشی‌های دیواری است. از مشخصه‌های بارز این عصر ارتباط با غرب و الگوبرداری از فرهنگ و هنر آن است. هنر دیوارنگاری قاجار در ابنیه‌های مختلفی از جمله خانه‌ها نیز نمود داشته است در این میان، خانه مشیرالملک اصفهان یکی از آثار ارزشمند معماری ایرانی-اسلامی در دوره قاجار، از منظر تزیینات و بویژه نقاشی و دیوارنگاری است. در تالارهای شاه‌نشین، آینه و حوض‌خانه نیز نگاره‌های شاخص و متنوعی وجود دارد که تلفیقی از مفاهیم و مضامین ایرانی، غربی، روسی و اسلامی است. بر این اساس، بررسی و مطالعه نقوش این بنا می‌تواند موجب بازشناسی هویت فرهنگی و زمینه‌های مؤثر در شکل‌گیری آنها گردد. مسئله این پژوهش، شناخت چگونگی تأثیر نفوذ هنر غرب و از سوی دیگر بازتاب عقاید، دیدگاه و جایگاه اجتماعی-سیاسی ساکنین خانه مشیرالملک بر نقوش و دیوارنگاری این بنا در دوره‌های مختلف تاریخی می‌باشد. در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی با بهرهگیری از رویکرد بازتاب استفاده شده است. گردآوری اطلاعات به شکل کتابخانه‌ای و اسنادی و جمع‌آوری تصاویر به‌صورت میدانی صورت گرفته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بیشترین تعداد، تنوع و تفاوت مضامین نگاره و نقاشی‌های دیواری در خانه مشیرالملک به تالار شاه‌نشین تعلق دارد. در این نمونه‌ها، انتخاب مضامین بازتابی از موقعیت اجتماعی، ملّیتی، فرهنگی و مذهبی مالکین بوده است. به‌طورکلی تأثیرپذیری از هنر غرب در نمایش موضوعات مختلف، مشهود است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of Wall Paintings in the Mashir al-Molk House in Isfahan: A Reflection Approach from the Qajar Period to the Contemporary Era

نویسندگان [English]

  • Fateme Bagherizadeh 1
  • alireza Khajeh ahmad atari 2
1 Ph.D Candidate of Islamic Art, Faculty of Handicrafts, Art University of Isfahan, Isfahan
2 -
چکیده [English]

In many periods of Iranian history, decoration and painting of architectural works had a significant effect in adding beauty to these works. In the history of art in Iran, the Qajar period is one of the most important periods in the development of art and architecture and a great dominance of the West in every aspect of life and culture. In addition to the influence of European countries and the imitation of Western culture and art, we can see Qajar mural art in different buildings and houses. An example of Iranian-Islamic architecture in the Qajar era, which is shown in all its glory and magnificence that can be seen in the decoration and painting of the ceiling, mirrors, paintings, and rooms, is the Mashir al-Molk House in Isfahan. In the reception hall of the Mashir al-Molk House, in the pools and mirrors, as well as in different locations of this house, we can see a great variety of paintings with different subjects, including Iranian, Western, Russian, Islamic, and other subjects, which can be of great importance in understanding the cultural identity and the influential factors in it. This research can be of great help to us in understanding the cultural identity and the influential factors that affected the patterns of this building, especially the impact of Western art and the beliefs and thoughts of the people that shaped them, as well as their social-political status in different periods. Therefore, The research question focuses on the impact of Western art as well as the beliefs, views, and social-political status of the residents of the Mashir al-Molk House on the patterns and wall paintings of the houses in different periods. The method of the research is descriptive-analytic with a reflective approach and uses library and documental methods as well as on-site data collection. The results show that the royal reception hall of the Mashir al-Molk house contains the highest number, diversity, and even difference of themes in the paintings on the walls of the houses. The choice of these themes is completely related to the social, national, cultural, and religious affiliation of the owners, and the influence of Western art is quite evident in the design of different subjects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Mural painting
  • Qajar art
  • Western art
  • Reflection
  • Mashir al-Molk House
  • Isfahan

مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ
انتشار آنلاین از تاریخ 08 آبان 1403
  • تاریخ دریافت: 06 مرداد 1403
  • تاریخ بازنگری: 18 شهریور 1403
  • تاریخ پذیرش: 23 مهر 1403