عوامل مؤثر در پیدایی نقوش قالی خشتی چالِش تُر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه نقاشی دانشگاه هنر اصفهان، شهر اصفهان، استان اصفهان

2 استادیار گروه انسان شناسی دانشگاه تهران، شهر تهران، استان تهران

3 دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

هنر هر قوم و منطقه‌ای تبلور آئین، آداب‌ورسوم، اعتقادات مذهبی و دارای ریشه‌های کهنی است که آن جامعه می‌تواند با تکیه ‌بر این ارزش‌ها برای توجیه افکار و عقاید خود از آن استفاده کند. منطقۀ چالش تر یکی از مناطق ویژه در حوزۀ هنرهای سنتی، صنایع‌دستی و به‌خصوص قالی دستباف است. قالی این منطقه، به دلیل داشتن شاخصه‌هایی نظیر طرح، نقش و رنگ مختص خود، دارای جایگاهی ویژه در دنیای فرش است. نقش‌مایه‌های موجود در یکی از معروف‌ترین قالی‌های منطقه قالی‌های خشتی دارای بیانِ تصویریِ جهان‌شمولی هستند که بیشتر جهت ارائۀ پیام یا تزئینات استفاده‌ شده‌اند. این مقاله سعی در پاسخ دادن به این مسئله دارد که مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در پیدایش نقوش قالی‌های خشتی چالش تر کدام‌ند. لذا ابتدا طبق تحقیقات میدانی از منازل منطقه چالش تر و مجموعه‌داران، نمونه‌هایی از اصیل‌ترین قالی‌های خشتی منطقه بر اساس قدمت و کیفیت بصری انتخاب، تک‌تک نقوش داخل خشت‌ها شناسایی و گروه‌بندی و سپس به ریشه‌یابی نقوش داخل خشت ها پرداخته شد. به نظر می‌رسد که برخی از نقوش ریشۀ کهن‌ دارند و از عواملی همچون: طبیعت، اعتقادات، تأثیرات فرهنگی و سبک بومی منطقه سرچشمه گرفته‌اند. مقالۀ حاضر به روش توصیفی در پی دستیابی به مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در به وجود آمدن برخی از نقش‌مایه‌های قالی‌های خشتی چالش تر است. یافتۀ جدید این تحقیق نشان می‌دهد که عامل طبیعت و تأثیرات فرهنگی بیشترین تأثیرگذاری بر پیدایش نقوش قالی‌های خشتی چالش تر را داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Influential Elements in Design of the Kheshti Rugs of Chaleshtor

نویسندگان [English]

  • Asqar Javani 1
  • Asghar Ezadi jeiran 2
  • Afsaneh Ghani 3
1 Assistant professor, Department of painting, Isfahan University of Art
2 Assistant professor, Department of Humanities,University of Tehran
3 PhD Candidate, Isfahan University of Art
چکیده [English]

Every Ethnic and regional art is the crystallization of regional rituals, customs, and religious beliefs, which have ancient roots; relying on these values the community can justify its ideas and beliefs. Chaleshtor region is one of the special areas in the field of traditional arts, handicrafts and particularly hand woven rugs. Its rugs have a special place in the carpet world because of the factors such as its unique colors, designs and motifs. Motifs in one of the most famous rugs of this region, Kheshti (or brick-shaped) rugs, have a universal visual expression which are depicted mainly to convey a given content or used as ornamentations. This paper attempts to answer the question - what are the most important influential factors in emergence of the Kheshti rug designs of Chaleshtor? Therefore samples of the most authentic Kheshti rugs of the region were collected based on their antiquity and visual quality during the field work, all the motifs inside the brick-like shapes were identified and categorized, after which their origins were studied. It seems that some of the motifs have ancient roots, originating from – nature, beliefs, cultural influences and the local style. This paper using descriptive method, aims at finding out the most important influential factors in emergence of some of the Keshti rug motifs of Chaleshtor. The results showed that the nature and cultural factors have the most influence on Kheshti rug designs of Chaleshtor.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Culture
  • Nature
  • Religion and Beliefs
  • Chaleshtor
  • Kheshti Rugs
  • Motifs