بررسی و تحلیل کتیبه ها به مثابه رسانه تبلیغاتی در معماری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، شهر یزد، استان یزد،

2 دانشکده هنر دانشگاه علم و فرهنگ تهران

چکیده

پژوهش حاضر در پی بررسی و تحلیل کتیبه ها به مثابه رسانه تبلیغاتی درمعماری ایران بوده است. از اهداف پژوهش، تحلیل وبازشناسی اهمیت وجایگاه کتیبه نگاری به عنوان رسانه تبلیغاتی، شناسایی ظرفیت های بصری نوشتار وکاربرد آنها درمعماری وتحلیل جایگاه رسانه ای کتیبه نگاری درمعماری ایران است. در راستای پژوهش این سوالات به وجود می آید: جایگاه نوشتار(کتیبه نگاری) در معماری ایران چگونه بوده است؟ به چه طریقی می توان از این هنر در بیان مفاهیم و انتقال اطلاعات به عنوان یک رسانه تبلیغاتی بهره جست؟ هنر کتیبه نگاری به عنوان رسانه در معماری ایران دارای چه اهمیتی است؟ پژوهش حاضر در صدد پاسخگویی به این سوالات خواهد بود. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و اسنادی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه کتیبه های معماری ایران و روش نمونه گیری انتخابی است و بصورت کیفی به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شده و درطی پژوهش این نتیجه حاصل شد که درکتیبه ها اطلاعات مهم تاریخی نهفته است و در ذخیره سازی، انتقال اطلاعات، افکار و اندیشه ها به عنوان یک رسانه تبلیغاتی و پیام رسان نقش بسزایی دارد. وجود کتیبه ها در معماری ایران مطابق با شرایط زیستی جامعه انعکاس دهنده شرایط اجتماعی و مذهبی و فرهنگی زمان نگارش آنها می باشد و نیز نقش تعیین کننده در زمینه فرهنگی و تبلیغات مذهبی جامعه داشته اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the inscriptions as advertising media in Persian architecture

نویسندگان [English]

  • Aleme Taghizade 1
  • javad AliMohammadi Ardakani 2
1 master visual communication, Islamic Azad University Yazd Branch Art and Architectural Faculty
2 Assistant Professor of Painting Faculty of Arts Science and Culture, Tehran, Tehran
چکیده [English]

This study seeks to analyze the inscriptions as advertising media in Persian architecture. The purpose of the study, analysis and recognition of the importance of inscriptions finally signifying the place as advertising media, visual identification paper capacity usage of the media analysis inscriptions architecture Iran architecture. In order to study these questions arise: the writing (inscriptions) in Iranian architecture How have you been? In what way can this art concepts and transferring information to be used as an advertising medium? Art as a medium inscriptions in Iranian architecture is it important? The present study sought to answer this question would be. Analytical methodology and data collection through library and documents. The study population included all architectural scrolls from Iran and selective sampling method and as qualitative data analysis are discussed. And during the investigation it was concluded that impressions are important historical information lies in the storage and transfer of information, thoughts and ideas as an advertising medium and the messenger plays an important role. There scrolls accordance with the terms of bio-architecture reflects the social conditions and religious and cultural community as well as the time of writing them a decisive role in the field of cultural and religious propaganda society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Advertising media
  • Persian architecture
  • religious propaganda
  • writing
آدام، گِتسی؛ دوالو، کوهیار. 1388. «هنر به مثابه رسانه»، فصلنامه هنر، ش 82.
اسمعیلی سنگری، حسین؛ ایلائی، وحید. 1393. بازخوانی اسناد کتیبه‌ای غیرمنقول در میراث جهانی مجموعه بازار تاریخی تبریز، فصلنامه پژوهش‌های معماری اسلامی، ش 5.
جباری، صداقت. 1387. «تکوین و تطّور خط نستعلیق در سدۀ هشتم و نهم هجری قمری»، هنرهای زیبا، ش 33.
دباغیان، روحا. 1393. «خوشنویسی در معماری اسلامی»، نشریۀ کانون مهندسین ساری، ش 4.
دهشیری، محمدرضا. 1388. «رسانه و فرهنگ‌سازی»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی دورۀ دوم ش 8.
راشد محصل، محمدتقی. 1387. کتیبه‌های ایران باستان. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
رجایی باغسرخی، امیر؛ عموزاد مهدیرجی، محمدرضا. 1388. تأثیر پذیری هنر کتیبه‌نگاری عصر تیموریان از دوره‌های قبل و نقش آن بر دوره‌های تاریخی بعدی در بناهای اصفهان. پژوهشکده هنرهای سنتی اسلامی.
رجایی باغسرخی، امیر؛ بصیری، سمیه. 1391. کتیبه‌نگاری. تهران: پژوهشگاه فرهنگ هنروارتباطات.
سید محسنی، سیدشهاب. 1381. «تبلیغات مخاطب پژوهی و اثربخشی»، هنر هشتم، ش 26.
شایسته فر، مهناز. 1384. «نقش تزیینی و پیام رسانی کتیبه در معماری اسلامی»، کتاب ماه هنر.
شایسته‌فر، مهناز. 1384. هنر شیعی؛ عناصر هنرشیعی در نگارگری و کتیبه‌نگاری تیموریان. تهران: انتشارات یساولی.
شهیدانی، شهاب؛ شاهمندی، اکبر.  1392. «بررسی ابعاد تاریخی و هنری کتیبه سردر مسجد جامع تبریز(فرمان فتحعلیشاه قاجار به سال 1216 ه ق»، کتاب ماه هنر، ش 180.
فرهنگی، علی اکبر؛ نصیری، بهاره. 1387. «ارتباطات اجتماعی سالم با رسانه‌ها از طریق سواد رسانه‌ای، پژوهشهای فرهنگی و اجتماعی»، سواد رسانه‌ای، ش 22.
فضائلی، حبیب الله. 1388. تعلیم خط. تهران: انتشارات سروش.
قلیچ‌خانی، حمیدرضا. 1383. «خط و خوشنویسی در گذر زمان»، کتاب ماه هنر.
قلیچ‌خانی، حمیدرضا. 1373. رسالاتی در خوشنویسی وهنرهای وابسته. تهران: روزنه.
قمی، شیخ عباس. 1384. کلیات مفاتیح الجنان. ترجمۀ مهدی الهی قمشه ای. قم: آیین دانش.
مکی نژاد، مهدی. 1388 زمستان. «سیر تحول کتیبه‌های ثلث در معماری ایران صفوی تا قاجار»، فصلنامه تحلیلی پژوهشی نگره، ش 13.
موذنی، مسعود.  1392. «بررسی تزیینات معماری اسلامی در گنبدهای مراغه-گنبد سرخ، گنبد کبود، گنبد غفاریه»، دومین همایش ملی معماری و شهرسازی اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز.
مولوی، زهره؛ قاعدی فرد، محمد. 1391. «نقش رسانه‌ها درپیشرفت روابط عمومی»، ماهنامه علمی تخصصی انجمن روابط عمومی ایران، ش 83.
نیستانی، جواد؛ علیئی، میثم. 1392. «بررسی کتیبه‌های صندوق‌های برخی از مقابر ناحیه لواسانات و رودبار قصران». دوفصلنامۀ علمی پژوهشی مطالعات هنر اسلامی. س ۹، ش 18.