واکاوی عوامل مؤثر بر روند طراحی و نگرش هنرمندانه در چهره‌پردازی تصاویر کتاب قابوس‌نامه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، استان مازندران

2 استادیار، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، استان مازندران

چکیده

چهره‌‌های کتاب قابوس‌نامه با دیگر نمونه‌‌های تصویرگری کتاب ایران تفاوت‌‌های بارزی دارد؛ شیوۀ طراحی متمایز برخی از اجزای چهره مانند چشم‌ها، لب و دهان، موهای سر و محاسن که به شکل‌گیری حالات ویژه‌ای منجر شده است نشانه‌‌هایی از حضور سبکی خاص در نحوۀ تصویرگری این اثر دارد که علاوه بر تأثیر‌پذیری از متن از موقعیت تاریخی، سیاسی و اجتماعی منطقۀ طبرستان طی دورۀ مورد نظر نیز نشئت گرفته است. این مقوله با هدف بررسی شیوه چهره‌پردازی این کتاب از منظر هنر ایران به تبیین دلایل تأثیر‌گذار بر آن با روش توصیفی- تحلیلی و مطالعه نمونه‌‌های موجود می‌پردازد و در نهایت این نتیجه حاصل می‌شود که چهره‌پردازی در آن با خصلت چهره‌‌های اصیل ایرانی انجام گرفته است ضمن اینکه نمودهایی از شیوۀ طراحی چهره در فرهنگ‌‌های دیگر را نیز در خود مستتر دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of factors affecting the process of design and artistic attitude in the face of the book images processing Qabus-name

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Nasiri 1
  • Mohammad Azamzadeh 2
  • Fattaneh Mahmmodi 2
1 Master of Arts, School of Art and Architecture at the University of Mazandaran, Babolsar, Mazandaran
2 Assistant Professor, Faculty of Arts and Architecture, University of Mazandaran, Babolsar, Mazandaran
چکیده [English]

The faces in Qabus-name have the significant difference with other examples of Islamic art illustrations. The distinctive design style in Some Faces components such as Eyes, lips and mouth, hair which led to the formation of a special case, have a Signs of the presence of a specific style in the artist's work that originated In addition to the impact of the text. As well as Rooted of the historic, social and political Complex Tabarestan area during the period.
This article aims to examine ways of portraits in this book from the perspective of Persian art, to explain the reasons for its influence on the analytical method and samples available deals.
Finally, this result is achieved: The portrayal of the characters was Iranian figures in addition Contains the hidden characteristics of other cultures designes.
                                                                                            

کلیدواژه‌ها [English]

  • Illustrations
  • Design
  • face processing
  • Qabus-name
آژند، یعقوب.1387. نگارگری ایران (جلد اول). تهران: سمت.
تجویدی، اکبر1352. نگاهی به هنر نقاشی ایران. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
جلالی نائینی، محمد رضا. 1375. هند در یک نگاه. تهران: شیرازه.
حسنوند، محمد کاظم و آخوندی، شهلا. 1391. «بررسی سیر تحول چهره‌نگاری در نگارگری ایران تا انتهای دورۀ صفوی»، نگره، ش 24: 15- 35.
خلج امیرحسینی، مرتضی. 1388. رموز نهفته در هنر نگارگری. تهران: کتاب آبان.
دادور، ابوالقاسم و منصوری، الهام. 1385. درآمدی بر اسطوره‌‌های ایران و هند در عهد باستان. تهران: دانشگاه الزهرا(س).
فروزانی، سید ابوالقاسم.1384. «تفاوت بنیادین قابوسنامه با اندرزنامه‌ها و آئین‌نامه‌‌های پهلوی». کتاب ماه و تاریخ جغرافیا، ش58 و 59: 51- 54.
 مرعشی، میر‌سید ظهیرالدین بن سید نصیرالدین. 1345. تاریخ طبرستان، رویان و مازندران. با مقدمۀ محمد‌جواد مشکور، به کوشش محمد حسین بسیجی تسبیحی. تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی شرق.
 نفیسی، سعید. 1385. قابوسنامه (امیر عنصرالمعالی کیکاوس). تهران: فردوس.
 محبی، حمید رضا. 1384. «نقاشی کتاب اندرزنامه: تداوم و انتها». فصلنامۀ هنر، ش66: 90- 117.
 موسوی‌لر، اشرف السادات و نماز علیزاده، سهیلا. 1391. «چهره‌نگاری سلجوقی: تداوم فرهنگ بصری مانوی». مطالعات تاریخ فرهنگی، ش13: 85 - 106.
 Frye, R.N.2013."The Manuscript of the Andaz Name in New Persian", American Original Society, Vol .75, No.1 (Jan –Mar, 1955), pp.24-26.