مطالعۀ نقوش سفالینه‌های معاصر روستای کلپورگان سراوان با رویکرد انسان‌شناسی هنر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده صنایع‌دستی دانشگاه هنر اصفهان

2 کارشناس ارشد صنایع دستی، مربی مدعو دانشکده هنر دانشگاه بیرجند

چکیده

سفالینه‌های روستای کلپورگان سراوان به‌عنوان میراث‌دار هنر کهن و ارزشمند سفالگری در سرزمین بلوچستان ایران مطرح‌اند. این سفالینه‌ها، از گذشته تا حال، صرفاً به‌دست زنان هنرمند این منطقه ساخته می‌شوند و متأثر از باورها و اعتقادات قوم بلوچ، هم‌چنین روان زنانۀ هنرمند، دارای فرم‌ها و نقوشی منحصر‌به‌فردند که اگر چه در نگاه اول ساده و ابتدایی به نظر می‌رسند اما از لحاظ تجسمی و بصری دارای ساختاری منسجم بوده و جدا از آن دارای معانی و مفاهیمی‌اند که لازم است مورد بررسی قرار گیرد. هدف از این مقاله مطالعۀ انسان‌شناختی سفال این منطقۀ غنی از ارزش‌های فرهنگی است تا از این رویکرد بتوان به شناخت و دسته‌بندی نقوش تزیینی سفالینه‌های معاصر روستای کلپورگان دست یافت. از این روی این پژوهش به‌دنبال پاسخگویی به این پرسش اصلی است که سفالینه‌های معاصر کلپورگان از منظر زیبایی‌شناسی و معناشناسی دارای چه ویژگی‌ها و شاخصه‌هایی هستند.
با توجه به رویکرد انسان‌شناسی هنر، در این پژوهش روش تحقیق به‌صورت توصیفی-تحلیلی از نوع مردم‌نگاری است و فرایند انجام تحقیق شامل روش مردم‌نگاری به‌عنوان روش تحقیق و روش میدانی به عنوان روش گردآوری اطلاعات می‌باشد.
از جمله یافته‌های این پژوهش می‌توان به تفسیر سه بعد مهم زیبایی‌شناسی، کارکرد‌شناسی و معناشناسی در سفالینه‌های کلپورگان اشاره کرد که در قالب شاخصه‌هایی مانند فرم، بازنمایی، کارکرد و سبک معنا پیدا می‌کند. نقوش سفالینه‌های کلپورگان براساس این مطالعۀ فرهنگ‌بنیان،کارکردهای نمادین، ارجاع از طبیعت، هویتی و آیینی و مذهبی داشته و براساس الگوهای زیبایی‌شناختی از گذشته‌های دور تاکنون و از نسلی به نسل دیگر منتقل شده‌اند. جنسیت به‌عنوان یک عامل مهم و اساسی در فرایند کنش سفالگری و نقوش آن قابل طرح است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study on Motifs of the Contemporary Potteries of Kalpurgan Village in Saravan with Art Anthropology Approach

نویسندگان [English]

  • Iman Zakariaee Kermani 1
  • Amir Nazari 2
  • Mehrnoosh Shafie Sararoodi 1
1 Assistant Professor in handicrafts faculty of Art University of Isfahan
2 Master of Art in Handicrafts, Lecture in Art Faculty of Birjand University
چکیده [English]

Potteries of Kalpurgan village in Saravan are considered to be the keepers of the ancient heritage and art of pottery in the land of Iranian Baluchistan. These potteries, old and new, are made by the women of this region, and are influenced by the beliefs and faith of the Baluch race; the female artistic spirit gives them a unique form and design. Without any doubt, the review of these rich motifs will be influential in the continuity of their value, and also the origin and identity of the Baluch race. The purpose of this paper is anthropological study of the pottery of this region that is rich in cultural values. Although this paper want to identify and classify motifs in contemporary rural Kalpourgan potteries. Thus, this study seeks to answer the main question that what are the characteristics and features in contemporary potteries in terms of aesthetics and semantics.
According to the art anthropology approach in this study, we chose ethnography and ethnology as our research method and In the process of this research, Data and Information is collected with field method.
One important findings of this research is to interpret the three dimensions of aesthetics, pragmatics and semantics in Kalpuregan potteries that have been investigated In terms of parameters such as form, style and usage. According to this cultural based study, motifs of Kalpuregan potteries have symbolic, referral of nature, Identity, ritual and religious functions and According to the ancient aesthetic patterns has been transmitted from generation to generation. Gender plays a major and basic role in action process of these potteries and its motifs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kalpuregan Pottery
  • Art Anthropology
  • Aesthetics
  • Pragmatics
  • Semantics
  • Form
  • Style