1دانشجوی کارشناسی ارشد رشتۀ پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان، شهر اصفهان، استان اصفهان.
2دانشجوی دکتری رشتۀ مرمت آثار و عضو هیئت‌علمی دانشگاه هنر اصفهان، شهر اصفهان، استان اصفهان.
3کارشناس رشتۀ فرش، پژوهشگر و محقق فرش
تاریخ دریافت: 31 تیر 1391،
تاریخ بازنگری: 20 آبان 1392،
تاریخ پذیرش: 28 تیر 1393
چکیده
ارمنی‌باف در فرش‌شناسی ایران قالی ایرانی است که از زمان سکونت ارمنیان در ایرانِ عهد صفوی به‌دست ایرانیان ارمنی، در مناطقی از ایران، با حفظ ویژگی‌های اصیل قالی ایرانی، و متأثر از فرهنگ قالی‌بافی ارمنستانِ قدیم، بافته می‌شد. از مشترکات قالی ایرانی و ارمنی می‌توان به نقوشی خاص اشاره کرد که گاه، «نگاره‌های معنادار» یا «نماد» نامیده شده‌اند. قالی ارمنی‌باف نمادهایی دارد: از نماد «آب و اژدها» گرفته تا نمادهای «اس شکل»، «چلیپایی»، «عقاب»، و «ماهی». با نظر به کمبود مطالعات انجام‌شده دربارۀ قالی ارمنی‌باف، هدف پژوهش حاضر این است که با معرفی و تحلیل نمادهای قالی ارمنی‌باف، به شناخت مشترکات فرهنگی و هنری دو قوم بزرگ ایرانی و ارمنی در قالی ارمنی‌باف بپردازد و مسئلۀ اثرپذیری قالی ارمنی‌باف از سنت قالی‌بافی ایرانی (ایرانی بودن قالی ارمنی‌باف) را آشکار سازد. روش تحقیق تحلیلی‌ـ‌توصیفی و شیوۀ جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و میدانی است. پس از تحلیل نمادها این نتیجه حاصل شد که در این بیان نمادین گاه هدف هنرمند مفهوم اسطوره‌ای و یا دینی و آیینی بوده و گاه سودمندی و فایده‌رسانی گیاه یا حیوان مدنظر بوده است؛ همچنین پژوهش نشان داد که قالی ارمنی‌باف ایران از انواع قالی ایرانی است که از نظر نقشه کاملاً تحت تأثیر مضامین سنت قالی‌بافی ایرانی قرار دارد.
1M.A Student, Art research, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran.
2Ph.D. Student, Conservation, Faculty member of Art University of Isfahan, Isfahan, Iran.
3BS, Carpet Connoisseur and Researcher
چکیده [English]
In carpet studies, Armani-baf (Armenian woven) is an Iranian carpet, woven since the settlement of Armenians in Safavid era Iran by Iranian-Armenians in some local provinces of Iran, preserving the original features of Iranian carpet and influenced by ancient Armenian tradition of carpet weaving. One of the similarities between Iranian and Armenian rugs can be referred to as especial motifs, sometimes called “meaningful designs” or “symbols”. Thus Armani-baf rug has motifs and symbols: from “Water and Dragon” patterns, to “S shaped”, “Cross shaped”, “Eagle” and “Fish” patterns. Considering the lack of adequate research relevant to Armani-baf rugs, the main goal of this paper is to identify the artistic and cultural similarities between two great nations of Iranians and Armenians through introduction and analysis of symbols in Armani-baf rugs; and to reveal the influences of Iranian tradition of carpet weaving on Armani-baf rugs (Armani-baf rugs being considered as Iranian). This paper is based on fieldwork and library sources and uses descriptive- analytical method. Analysis of the symbols led to the conclusion that in this symbolic expression sometimes the purpose of the artist was a mythical or religious concept and sometimes the usefulness of plants or animals was considered. Also, the research shows that Iranian Armani-baf rug is an Iranian rug which is quite influenced by Iranian carpet tradition in its design.
ابتدای صفحه