نقدی بر انتساب سه اثر از فلزکاری غرب ایران به مکتب موصل در نیمۀ اول قرن هفتم هجری؛ عودسوز ابوبکر سنی رازی، ابریق و شمعدان موزۀ ویکتوریا و آلبرت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشگاه شاهد

2 دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشگاه شاهد

3 استادیار گروه پژوهش هنر، دانشگاه شاهد

چکیده

در نیمۀ اول سدۀ هفتم هجری، هم‌زمان با آخرین دهه‌های حکومت اتابکان زنگی در شمال عراق، مکتب موصل جایگاه ممتازی در فلزکاری دوران اسلامی داشت. بنابراین، شهرت آثار این مکتبْ اصالت فلزکاری سایر مناطق را تحت‌الشعاع قرار داده است. از این دوره آثار مهمی برجای مانده است که براساس برخی ویژگی‌های سبک‌شناختی به موصل منتسب شده‌اند. با وجود این، در شکل و تزیینات این آثار، تفاوت‌های بارزی با اشیای به‌دست‌آمده از این مکتب مشاهده می‌شود. در این نوشتار، سه نمونه از این اشیا را با هدف تعیین خاستگاه واقعی آن‌ها انتخاب و به تفصیل ارزیابی و تحلیل کرده‌ایم. نتیجۀ یافته‌های ما نشان می‌دهد که به‌رغم کاربرد برخی از نقوش تزیینی فلزکاری موصلی در این آثار انتساب آن‌ها به این مکتب مهم فلزکاری در سدۀ هفتم هجری، با توجه به شواهد موجود، توجیه‌پذیر نیست. از نظر نویسندگان این مقاله، آثار مذکور در غرب ایران تولید شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critical Study of Attribution of Three Metalwares from Western Iran to Mosul School in the First Half of the Seventh Century Hijri; Incense Burner of Abu Bakr Sinni Razi, the Ewer and the Candlestick of Victoria and Albert Museum

نویسندگان [English]

  • Reza Taherzadeh 1
  • Habibollah Ayatollahi 2
  • Mohsen Marasy 3
1 PH.D,Student of Research Art, Shahed University,
2 PH.D, Associate Professor, Shahed University,
3 Associate Professor, Shahed University,
چکیده [English]

In the first half of the seventh century hijri (thirteenth century A.D.), during last decades of Atbeks’ reign in northern Iraq, Mosul school achieved a high position in Islamic metalwork. The reputation of its products, therefore, has so far questioned the originality of works, most probably, from other centers. Several significant pieces from the period in question have survived which scholars, based on stylistic characteristics, attribute to Mosul metalwork, yet these works obviously differ in form and ornamentations from the ones made in Mosul. Here in this essay we selected and studied three instances of these works thoroughly to determine their actual origin. The result of this research indicates that in spite of resemblance of some decorative elements in these inlaid brasses to Mosul metalwork and based on the extant evidences their attribution to this significant school of 13th century A.D. is not justified. We believe, on the contrary, they must have been produced somewhere in the western part of present Iran.      

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mosul Metalwork
  • Western Iranian Metalwork
  • Incense Burner of Abu Bakr Sinni Razi
  • Ewer of Victoria and Albert Museum
  • Candlestick of Victoria and Albert Museum