Study of the images of Medical manuscript, “Tashrih Al-abdan”

Authors

1 Assistant professor, Department of Art, Payame Noor University,I.R . of IRAN

2 Student of MA in Art Research, Payame Noor University,Tehran, .I.R. Of IRAN.

Abstract

Undoubtedly, paintings of Islamic manuscripts era, like other arts in this period are affected by earlier periods. The objective of this study is to evaluate the images in medical manuscripts that have been rarely mentioned in researches. Since these images have scientific content, addressing the issue and proportions of the art is not considered a priority in them. However, these images have a significant impact on understanding the implications of the text where no other word is expressive and only an image can explain the content. The main subject is about a book called "Tashrih al-Abdaan" by Ibn Elias Shirazi who has used drawing of the human figure to show different body organs. Being intrepidly simple, the images present innovations that have no similar sample in eight century. The aim of this study is to introduce and review the images in the book, the origins of these images and analysis of the figures that are stimulating in terms of proportions, simple sketching, and realism and so on. In this context, questions arise: Where are the roots of these images? In this study, descriptive-analytical and library research methods were used to collect information. While examining several manuscript of this book, I found similar features in images, which show that each version somehow has borrowed or copied some features from its previous version and only the discrepancy among the painters of images has caused differences in details. The results show that the use of dignity perspective by the use of color and change elements has helped to the classifying of parts of the body. Also using the element of imagination and the writing induce the mobility feeling. These figures can be analyzed from the aesthetics point of view, are influenced by the art of their time and have influenced the subsequent periods.

Keywords

References

آداموا، ا، ت و گیوزالیان. ل. ت. 1382. نگاره‌های شاهنامه. ترجمه زهره فیضی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وسازمان چاپ و انتشارات فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران.
آژند، یعقوب. 1378. مکتب نگارگری شیراز. تهران: فرهنگستان هنر.
اسماعیلی، ‌شیدا. 1389. " نمونه‌هایی از تصاویر تاریخ پزشکی اسلامی"، پیام بهارستان- ویژه نامه تاریخ پزشکی، سال دوم، دوره دوم. تهران: کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، ص 917-928.
اشپولر، ‌برتولد. 1372. تاریخ مغول در ایران. ترجمه محمود میرآفتاب. تهران: علمی و فرهنگی.
افشار، ایرج. 1380. فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه ملی ملک. تهران: کتابخانه ملی ملک.
اقبال آشتیانی، عباس. 1378. تاریخ ایران پس از اسلام، از صدر اسلام تا انقراض قاجاریه. تهران: نامک.
الگود، سیریل لوید. ‌1352. تاریخ پزشکی ایران. ترجمه محسن جاویدان. تهران: اقبال.
الگود، ‌سیریل لوید. ‌1371. تاریخ پزشکی ایران و سرزمینهای خلافت شرقی. ترجمه باقر فرقانی. تهران: امیرکبیر
بیگ باباپور، یوسف. 1384. "تشریح الابدان منصوری نگاهی گذرا به کتاب تشریح بدن انسان"، آینه پژوهش، شماره 95، ص 56-60.
بیگ باباپور، یوسف. 1395. " تصویرنگاری تشریح در پزشکی دوره اسلامی"، دایرة المعارف پزشکی اسلام و ایران، ج 2. تهران: امیرکبیر، ص 759-765.
پاکباز، رویین. ‌1379. نقاشی ایران از دیریاز تا امروز. تهران: نارستان.
پاکباز، ‌رویین. 1387. دایرة المعارف هنر. تهران: فرهنگ معاصر.
پوپ، آرتور اوپهام. 1372. مینیاتورهای ایرانی. ترجمه حسن نیر. تهران: بهار.
تاج بخش، حسن. 1379. تاریخ دامپزشکی و پزشکی ایران، ج اول. ایران باستان. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
تجویدی،‌ اکبر. 1352. نقاشی ایرانی از کهن ترین روزگار تا دوران صفویه. تهران: اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر.
تیتوس، بورکهارت. 1381. ‌هنر مقدس. ترجمه جلال ستاری، ‌چاپ سوم. تهران: سروش.
حاتم، غلامعلی. 1391. هنر وتمدن اسلامی 2. تهران: دانشگاه پیام نور.
حصیری، افسانه. 1389. " معرفی و گزارشی از تشریح الابدان"، کتاب ماه علوم و فنون، ص 77-78.
خزائی، محمد. 1385. " نقش سنتهای هنری ساسانی در شکل گیری هنر اسلامی در سده‌های سوم تا پنجم هجری"،کتاب ماه هنر، شماره 99 و 100، ص36-49.
خزائی، محمد. 1381. " سیر و تحول طراحی در نقاشی ایرانی از ابتدای دوره اسلامی تا اواخر مغول"، مدرس هنر، دوره اول، شماره اول، ص23-32.
رضوی برقعی، حسین. 1384. درس‍ن‍ام‍ه‌ دان‍ش‍ج‍وی‍ان‌ پ‍زش‍ک‍ی‌ ک‍ه‍ن‌، تهران: نشر اهل قلم.
رمضانی، سمیه و حسن بلخاری. 1388. " تأثیر هنر ایران کهن بر مکتب شیراز دوران آل اینجو"، کتاب ماه هنر، شماره 134، ص 34-43.
زمانی، عباس. 1355. تأثیر هنر ساسانی بر هنراسلامی. تهران: اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر.
سارتن، جورج. 1383. مقدمه بر تاریخ علم. ترجمه غلامحسین صدری افشار، ج3. تهران: علمی فرهنگی.
سودآور، ابوالعلا. 1380. هنر دربارهای ایران. ترجمه ناهید محمد شمیرانی. تهران: کارنگ.
شریعت پناهی، ماهیار. 1390. "ابن الیاس" دایرة المعارف پزشکی اسلام و ایران، ج 1. تهران: امیرکبیر، ص 174-177.
شریعت پناهی، ‌ماهیار. 1395. " تشریح الابدان"، دایرة المعارف پزشکی اسلام و ایران، ج 2. تهران: امیرکبیر، ص 765-770.
صدرایی، خویی. 1378. ‌فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی، قم: دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم.
علی نژاد،‌ رقیه. 1387. " تشریح الابدان یا تشریح منصوری"، کتاب ماه علوم و فنون، شماره 110و 111، ص 100-105.
فدائیان، مجید- پژوهشگر حوزه نقاشی ایرانی-. 1394. مصاحبه کننده: شیدا اسماعیلی، تهران.
فقیهی رنانی، نرگس. 1394. بررسی جنبه‌های آموزشی و تصویری کتاب تشریح منصور بن احمد بن یوسف(تشریح الابدان. پایان نامه کارشناسی ارشد هنر، دانشگاه شاهد، استاد راهنما : پرویز اقبالی، استاد مشاور: خشایار قاضی زاده.
قادری، الهه و محمد خزائی. 1389. مروری بر تصویرسازی علمی: کتب خطی ایران در دوره ایلخانی: منافع الحیوان. نسخه مورگان. کتاب ماه هنر، ش141، صص: 100-107
قرآن کریم. ‌1363. ترجمه سید کاظم معزی، تهران : نشر صابرین.
قزه گزلی، کامران. 1386. "تشریح الابدان"، اطلاعات حکمت و معرفت، سال دوم، شماره 6، ص 89-91.
کرامتی، یونس. 1387. "تشریح"، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج 15. تهران: نشر مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ص 269-263.
کریستن سن، آرتور. 1332. ایران در زمان ساسانیان. ترجمه رشید یاسمی. تهران: امیرکبیر.
کن بای،‌ شیلا. ر. 1378. نقاشی ایران. ترجمه مهدی حسینی. تهران: انتشارات دانشگاه هنر.
گروه طب اسلامی و سنتی فرهنگستان علوم پزشکی ج.ا.ا. 1387. گزیده تصاویر تاریخ پزشکی اسلام و ایران، زیرنظر علی اکبر ولایتی. تهران: فرهنگستان علوم پزشکی ج.ا.ا.
گری، بازیل. 1355. نگاهی به نگارگری در ایران. ترجمه فیروز شیروانلو. تهران: قدس.
گری، بازیل. 1369. نقاشی ایران. ترجمه عربعلی شروه. تهران: عصر جدید.
گلشنی، علی رضا و ابوالقاسم فروزانی و زیبا غفوری و نرگس کونجون. 1391). "مکتب پزشکی شیراز از آل بویه تا آغاز صفوی"، مجله طب سنتی اسلام و ایران، سال سوم، شماره سوم، ص 341-350.
مراثی، ‌محسن. 1391. " تبین بررسی چگونگی ترکیب نوشته و تصویر و خاستگاه آن در نگارگری مکتب شیراز دوره آل اینجو"، فصلنامه علمی-پژوهشی نگره، شماره 23، ص 43-51.
محمدی ملایری، محمد. 1379. تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی. پیوست ها. تهران: توس.
محمدی وکیل،‌ مینا و حسن بلخاری قهی. 1393. " از تحریم صورتگری تا صورت نگاری عریان. نگاهی به سیر تحول نمایش پیکره انسان در تاریخ هنر و به ویژه ایران) "، نشریه هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی،‌ دوره 19، ‌شماره 2، ص 5-16.
معتقدی، کیانوش. 1387. "کتابت و کتاب آرایی در مکتب شیراز: شکوه خوشنویسی و تذهیب در مکتب شیراز. سده‌های هشتم و نهم هجری)"، آینه خیال، شماره 10، ص 118-125.
منزوی،‌ احمد. ‌1348. ‌فهرست نسخه‌های خطی فارسی. تهران: مؤسسه فرهنگی منطقه ای.
منزوی، احمد. 1382. فهرست نسخه‌های عکسی کتابخانه دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج 1. تهران: نشر مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی.
منصور بن یوسف بن الیاس شیرازی. 1383. تشریح بدن انسان معروف به تشریح منصوری، به کوشش حسین رضوی برقعی. تهران: مؤسسه مطالعات تهران- دانشگاه مک گیل و مرکز بین المللی گفتگوی تمدنها.
منصور بن یوسف بن الیاس شیرازی. 1385. تشریح الابدان، تصحیح یوسف بیگ باباپور، قم: مجمع ذخائر اسلامی.
ناطقیان، نیکو. 1383. "بررسی نگاره‌های کتاب تشریح منصوری"، هنرنامه، سال هفتم، شماره 25، ص 38-47.
نجم آبادی،‌ محمود. 1342. فهرست کتاب‌های فارسی طبی و فنون وابسته به طب. تهران: دانشگاه تهران.
نیک سرشت، مائده. 1389. واژگان تخصصی تشریح درقرن 8 هجری قمری به استناد کتاب تشریح الابدان منصور بن محمد بن احمد بن الیاس شیرازی، دانشگاه پیام نور، واحد تهران، دانشکده ادبیات رشته تاریخ. استاد راهنما: ساسان طهماسبی،استاد مشاور: فرید قاسملو |
وزیری، علینقی. 1373. تاریخ عمومی هنرهای مصور، جلد دوم. تهران: هیرمند.
نسخه‌های خطی:
تشریح الابدان نسخه خطی شماره 450، دانشگاه تهران.
تشریح الابدان نسخه خطی شماره 4517، کتابخانه ملی ملک.
تشریح الابدان نسخه خطی شماره 6000، کتابخانه ملی ملک.
تشریح الابدان نسخه خطی شماره 4483، میکرو فیلم، کتابخانه ملی ملک.
تشریح الابدان نسخه خطی شماره 4517، میکرو فیلم، کتابخانه ملی ملک.
تشریح الابدان نسخه خطی شماره 2835، مجلس شورای اسلامی.
تشریح الابدان نسخه خطی شماره 6178، مجلس شورای اسلامی.
تشریح الابدان نسخه خطی شماره 6379، مجلس شورای اسلامی.
تشریح الابدان نسخه خطی شماره 7430، مجلس شورای اسلامی.
تشریح الابدان مجموعه داوود خلیلی، لندن.
 
Brend, Barbara & Charles Melville. 2010. Epic of the Persian kings. The art of Ferdowsi’s, Shahnameh), The Fitzwilliam Museum, Cambridge, L.B. Tauris & Co Ltd, picture(223): ZAHHAK PINNED TO MT DAMAVAND
Elgood C. 1952. A Medical History of Persia and the Eastern Caliphate. London: Cambridge Un
Pancaroglu, oya. 2001. socializing medicine: illustrations of the kitab al-diryaq, Muqarnas, Vol. 18, pp. 155-172
Price M. 2001. History of ancient medicine in Mesopotamia and Iran.www.iranchamber.com /history/articles/ancient_medicine_mesopotamia_iran.php.iversity Press.
Shoja MM, Tubbs RS. 2007. “The history of anatomy in persia”, Anatomical Society of Great Britian and Irland, pp 359- 378.
Newman, Andrew. 1998. Tashrih-e Mansuri: human anatomy between the Galenic and prophetic medical traditions. In La Science Dans le monde Iranien. eds Vesel Z, Beikbaghban H, Thierry B. pp 253- 271. Tehran: Institut Francais de Recherche en Iran.
Negareh Journal
Volume 12, Issue 44
December 2017
Pages 147-161

Files

History

  • Receive Date: 20 July 2016
  • Revise Date: 30 December 2016
  • Accept Date: 19 April 2017

Share

How to cite

Statistics