TY - JOUR ID - 3506 TI - معرفی نسخه خمسه نظامی به شماره 39/5 موزه ملی ملک و ویژگی‌های بصری، زیبایی‌شناسی و مضمونی آن JO - فصلنامه نگره JA - NEGAREH LA - fa SN - AU - صفری, عرفان AU - رهبر, ایلناز AD - کارشناس‌ارشد نقاشی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران AD - استادیار گروه هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، شهر تهران، استان تهران. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 16 IS - 58 SP - 39 EP - 55 KW - تیموریان KW - قاجار KW - خمسه‌نظامی KW - نگارگری KW - کتابخانه و موزه ملی ملک DO - 10.22070/negareh.2021.4699.2291 N2 - خمسه نظامی یکی از شاهکارهای ادبیات ایران است و در زمره نسخی است که به دلیل جنبه تصویرسازی بالا و نوع داستان‌ها همواره مورد اهمیت و توجه هنرمندان نگارگر قرار گرفته است. نسخه مورد بررسی مربوط به سده نهم هجری بوده است؛ اما در سالهای 1235 و 1236ق. این نسخه کسر نویسی شده و کاتب نونویس نیز سعی کرده به اسلوب کاتب اصلی برگ‌های جدید را بنویسد. به علاوه نگاره‌هایی به نسخه افزوده است. این نسخه داراى20 تک نگاره، به خط نستعلیق است و از نگارگران و حامى آن اطلاعاتى در دسترس نیست. پژوهش پیش رو با هدف بررسی نسخه‌شناسی خمسه مصور نظامی به شماره 39/5 موجود در کتابخانه و موزه ملی ملک می‌پردازد. سؤالهای این پژوهش عبارت‌اند از: 1- ویژگی‌های بصری، زیبایی‌شناسی و مضمونی نسخه خمسه نظامی به شماره 39/5 در موزه ملک کدامند؟ 2- کدام یک از بخش‌های نسخه مربوط به دوره تیموری و کدام بخش‌ها مربوط به دوره قاجار می‌باشد؟ روش تحقیق در پژوهش حاضر از نظر هدف بنیادی و از نظر روش و ماهیت توصیفی-تحلیلی است. روش گردآوری داده‌ها به شیوه کتابخانه‌ای است. نتایج حاصل از این پژوهش؛ نشان می‌دهد که نگاره‌های خمسه نظامی در پنج مضمون، عاشقانه، بزم، رزم، شکار و ملاقات، به تصویر درآمده‌اند. علاوه بر آن، از ویژگی‌های بصری خاص نسخه می‌توان به مواردی چون طراحی نامتناسب پیکره‌ها، طراحی شتابزده مناظر، تعدد پیکره‌ها، استفاده از رنگ‌های گرم، سرد و درخشان و انتشار متوازن رنگ‌های زنده در ترکیب، و همچنین قرابت سبکی تصاویر خمسه نظامی با اصول زیبایی شناسی مبتنی بر سنت نقاشی ایرانی، و غربی اشاره کرد. در پاسخ به پرسش دوم چنین باید گفت که جلد اثر و تمامی نگاره‌ها و تعدادی از صفحات که عنوان داستان در کادری مستطیلی و بدون نقوش گیاهی است به دوره قاجار و بخشی دیگر که حاوی نقش است، به دوره تیموری تعلق دارد. UR - https://negareh.shahed.ac.ir/article_3506.html L1 - https://negareh.shahed.ac.ir/article_3506_e5adc8bb5f3e156ee09b40f97713abbc.pdf ER -