TY - JOUR ID - 3379 TI - نوآوری در شیوه خاتم‌کاری دوره قاجار مطالعه موردی: منبر خاتم‌کاری محفوظ در کاخ گلستان JO - فصلنامه نگره JA - NEGAREH LA - fa SN - AU - عرب, سمیرا AU - حاتم, غلامعلی AU - شاهرودی, فاطمه AD - دانشجوی دکتری گروه مطالعات تحلیلی و تطبیقی هنر اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران و کارشناس پژوهشی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری AD - عضو هیأت علمی گروه دکترای پژوهش هنر، دانشگاه هنر AD - استادیار گروه پژوهش هنر، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 16 IS - 57 SP - 155 EP - 169 KW - خاتم‌کاری KW - منبر KW - دوره قاجار KW - کاخ گلستان KW - تکیه دولت DO - 10.22070/negareh.2020.4552.2242 N2 - خاتم‌کاری یکی از روش‌های تزیین سطح اشیای چوبی است که از دوره آل مظفر تاکنون آثار قابل توجهی در گنجینه‌های هنری از آن بر جای مانده است. این هنر در طول گذر تاریخی خود فراز و نشیب‌هایی داشته و شاید بتوان گفت در هیچ دوره‌ای از لحاظ هنری رکود مطلق نداشته است. بررسی‌ها حاکی از آن است که دوره قاجار یکی از دوره‌های پر اهمیت این هنر بوده و آثار خاتم‌کاری شاخصی در داخل و خارج از ایران به همت هنرمندان ایرانی بر جای مانده است. اطلاعات امروزی از خاتم‌کاری به ویژه خاتم‌کاری دوره قاجار اندک و بیشتر معطوف به نوشته‌هایی مبتنی بر توصیف غیر تخصصی و عدم پرداختن به ویژگی‌های فنی در مسیر پرفراز تاریخ این هنر است. در این پژوهش منبر خاتم‌کاری محفوظ در مجموعه فرهنگی تاریخی کاخ گلستان به عنوان نمونه موردی که اهم ویژگی‌های خاتم‌کاری دوره قاجار را داراست، مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف از انتخاب منبر مذکور، تحلیل فنی آن و همچنین دست‌یابی به اطلاعات صحیح و فزون‌تر از نوآوری در شیوه خاتم‌کاری دوره قاجار است. سؤال پژوهش حاضر این‌گونه بوده که ویژگی‌ها و نوآوری‌های خاتم‌کاری دوره قاجار کدامند و به چه صورتی در منبر مورد مطالعه ظهور کرده است؟ تدوین مقاله به روش توصیفی-تحلیلی بوده و در روش گردآوری مطالب ضمن استفاده از منابع کتابخانه‌ای، از تحقیقات میدانی شامل بررسی و مشاهده منبر و همچنین مصاحبه استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که شیوه خاتم‌کاری دوره قاجار علاوه بر نوآوری در ساخت‌، نوآوری‌هایی در خاتم‌چسبانی داشته که از نگاه متخصصین مغفول مانده و هدف بر آن است تا ضمن تحلیل آن‌ها به حفظ اصالت در شیوه خاتم‌کاری این دوره اشاره شود. UR - https://negareh.shahed.ac.ir/article_3379.html L1 - https://negareh.shahed.ac.ir/article_3379_94974040b55f417eedac4adbd89003e3.pdf ER -