TY - JOUR ID - 3171 TI - تطبیق شکلی نگاره‌های افلاک در نسخه‌های عربی (678 ق)، فارسی (898 تا 997 ق)، عربی (1148 تا 1168 ق) «عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات» قزوینی و کتاب «التفهیم لاوایل صناعة التنجیم» JO - فصلنامه نگره JA - NEGAREH LA - fa SN - AU - مسعودی امین, زهرا AD - گروه ارتباط تصویری، دانشکده هنر،دانشگاه الزهرا(س) Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 17 IS - 62 SP - 193 EP - 211 KW - نگاره KW - فلک KW - عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات قزوینی KW - ابوریحان بیرونی KW - التفهیم لاوایل صناعة التنجیم DO - 10.22070/negareh.2021.13818.2681 N2 - مضامین و مطالب عجیب و شگفت‌آور این جهان در دوره‌های مختلف مطرح بوده و علاوه بر تألیف آنها توسط عالمان، کتابت این نسخ نیز مورد توجه قرار داشته است. معمولاً نگاره‌هایی نیز، مبین مفاهیم و همچنین زینت بخش متون این نسخ بوده‌اند. یکی از قدیمی‌ترین این متون، عجایب نامه‌ها هستند. در این نسخ مضامین توسط تصاویر، بیانی واضح‌تر یافته‌اند. کتاب"عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات" قزوینی از جمله این آثار است که به چند زبان ترجمه و همچنین محتوای آن به تصویر کشیده شده است. پژوهش حاضر با هدف کشف و تبیین ارتباط بین مضامین و نگاره‌های افلاک در کتاب"عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات" قزوینی و کتاب"التفهیم لاوایل صناعة التنجیم" و به منظور پاسخ به این سوال انجام شده است که چه ارتباطی بین متن و نگاره‌های کتاب "عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات" قزوینی و متن کتاب "التفهیم لاوایل صناعة التنجیم" وجود دارد؟روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی، با رویکردی تطبیقی بوده و اطلاعات به شیوه اسنادی و کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده است. سپس نگاره‌های بخش افلاک با متن کتاب قزوینی و متن کتاب"التفهیم لاوایل صناعة التنجیم" که حاوی نظرات ابوریحان بیرونی در مورد نجوم است، در تطبیق قرار گرفته‌اند. این پژوهش، پس از تجزیه و تحلیل کمی وکیفی موارد، به این نتیجه رسیده ‌است که مضامین و نگاره‌های افلاک در سه نسخه عربی(678ق)، فارسی(898 تا 997ق)، عربی (1148 تا 1168ق)کتاب "عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات" قزوینی با یکدیگر ارتباط داشته،‌ اما محتوا برای تصویرگری کافی نبوده و نگارگران برای ابداع نگاره‌ها، به اطلاعات دیگر متون، از جمله، کتاب"التفهیم لاوایل صناعة التنجیم" وابسته بوده‌اند. لذا با توجه به اینکه نگارگری عجایب نامه‌ها مبتنی بر متن بوده، در صورت کمبود اطلاعات، این فقدان، از طریق دریافت اطلاعات از منابع دیگر رفع شده است. UR - https://negareh.shahed.ac.ir/article_3171.html L1 - https://negareh.shahed.ac.ir/article_3171_5a69a43ccf5c552ea6b3506d4c0af042.pdf ER -