%0 Journal Article %T مطالعه عناصر ساختاری نقاشی پرده بزرگ درویشی دوره قاجار براساس تاریخ نگاری بخش قدیم و جدید موجود در موزه آستان قدس %J فصلنامه نگره %I دانشگاه شاهد %Z 2676-7244 %A پنجه باشی, الهه %D 2021 %\ 09/23/2021 %V 16 %N 59 %P 43-59 %! مطالعه عناصر ساختاری نقاشی پرده بزرگ درویشی دوره قاجار براساس تاریخ نگاری بخش قدیم و جدید موجود در موزه آستان قدس %K قاجار %K نقاشی %K پرده درویشی %K ویژگی بصری %K عناصر ساختاری %K عاشورا %R 10.22070/negareh.2020.4274.2153 %X پرده درویشی نقاشی است که به وقایع عاشورا می‌پردازد و با نقاشی قهوه خانه ای متفاوت است. پرده‌های درویشی در ابعاد بسیار بزرگ بوده و برای عزاداری رسمی شاه و به سفارش دربار تهیه می‌شده است. یکی از بهترین نمونه‌های تصویری پرده درویشی در موزه آستان قدس رضوی قرار دارد. این نقاشی دارای دو قسمت است و از آن به عنوان بزرگترین پرده نقاشی ایران یاد می‌شود و تا به حال مورد پژوهش قرار نگرفته است. قسمت راست نقاشی از ویژگی‌های رنگ گذاری، ترکیب بندی و طراحی بسیار دقیقی برخوردار است  ولی قسمت چپ تابلو بعدها اضافه شده و دارای نقاشی و قلم گذاری و رنگ بندی از ارزش بصری و کیفیت پایین تری برخوردار است. این نقاشی در بخش قدیم براساس  معیارهای نقاشی رسمی قاجاری، زاویه دید، زبان نمادین، حرکت محوری پیکره ها، نسبت‌های هندسی، واقع گرایی تصویر، دید چندوجهی، رنگ گذاری، عناصرانسانی، حیوانی، گیاهی کار شده است که این کیفیات در بخش جدید که در دوره دیگری به اثر اضافه شده دیده نمی‌شود. مفروض این پژوهش مطالعه عناصر ساختاری و ویژگی‌های بصری این نقاشی و مقایسه دو بخش قدیم و جدید در نقاشی است. در این راستا پژوهش حاضر در پی پاسخ به این دو سوال اساسی است که در پرده بزرگ درویشی از چه ویژگی‌های بصری و عناصر ساختاری استفاده شده است؟ تفاوت ویژگی ساختاری و بصری در بخش قدیم و جدید اثر چیست؟ محتوای پژوهش حاضر کیفی و بر مبنای تحلیل عناصر ساختاری در نقاشی است. این نقاشی براساس روش شناسی توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای صورت گرفته است. نتایج یافته‌ها حاکی از آن است که بخش اصلی و قدیم نقاشی توسط نقاشان درباری کار شده و دارای ویژگی نقاشی پیکره نگاری رسمی قاجار است و قسمت دیگر جدیدتر و بعدها به اثر اضافه شده و از کیفیت تصویری پایین تری نسبت به نقاشی بخش قدیم تر برخوردار است. %U https://negareh.shahed.ac.ir/article_3562_ed491737e570fbf44aca855852b07cab.pdf